Burn-out wordt gezien als een uitputtingsreactie van lichaam en geest ten gevolge van stress. Een burn-out lijkt vaak plotseling te ontstaan. Van de ene op andere dag kunt u niets meer. Toch gaat er meestal een lange weg aan vooraf. Drie fasen lijken daarbij in meer of mindere mate voor te komen. Deze fasen zijn bij iedereen verschillend en kunnen stuk voor stuk van een paar weken tot een paar maanden en soms zelfs jaren duren. Deze fasen zijn: stress, chronische stress en overspannenheid.
Stress
Situaties van stress en ontspanning wisselen elkaar af. In stress-situaties stijgen de bloeddruk en de hartslag. Deze fysieke reactie helpt u optimaal te functioneren. Het lichaam herstelt zich volledig tijdens ontspanning. Wanneer de stress te lang aanhoudt, geeft het lichaam subtiele symptomen, bijvoorbeeld: lichte hoofdpijn, stemmingswisselingen, een opgejaagd gevoel en soms slaapproblemen. Zolang er evenwicht is tussen de perioden van stress en ontspanning levert dit geen problemen op. Iedereen heeft weleens stress.
Chronische stress
Wanneer het evenwicht tussen de perioden van stress en ontspanning verstoord wordt, en er meer stress dan ontspanning is, zullen de symptomen toenemen. Omdat dit een langzaam proces is, bent u zich hier meestal niet van bewust en deze fase kan, afhankelijk van uw lichamelijke en geestelijke conditie, maanden tot jaren duren zonder dat u overspannen wordt.
Overspannenheid
Wanneer de energie in uw lichaam begint op te raken, neemt uw dagelijkse belastbaarheid af. De lichamelijke klachten nemen toe en u krijgt steeds meer moeite om al uw activiteiten naar tevredenheid uit te voeren. Er lijken minder uren in een dag te zitten dan voorheen. Herkent u onderstaande symptomen, zie ze dan als een laatste waarschuwing van uw lichaam voorafgaand aan een echte burn-out.
Psychische symptomen
• Angst- en paniekklachten
• Concentratieproblemen
• Geheugenproblemen
• Gevoel van uitputting
• Gevoeligheid voor prikkels
• Lusteloosheid
• Neerslachtigheid
• Neiging tot verslaving
• Opgejaagd gevoel
• Piekeren
• Stemmingswisselingen
• Verward zijn
Lichamelijke symptomen
• Darmproblemen
• Gespannen buik
• Hoofdpijn
• Kouwelijk
• Nek- en schouderpijn
• Oorsuizen
• Slapeloosheid
• Slechter zien
• Snelle (oppervlakkige) ademhaling
• Snelle hartslag
• Spierpijn
• Tintelingen
• Verhoogde bloeddruk
• Vermoeidheid
Burn-out
In de burn-out fase is het niet meer mogelijk normaal te functioneren. U bent zowel geestelijk als lichamelijk uitgeput. De klachten zijn niet meer te negeren en gaan uw leven steeds meer beheersen.
Therapie bij Burn-out
Gelukkig is burn-out goed te behandelen met cognitieve gedragstherapie, waarbij verschillende fasen doorlopen worden. De eerste fase is gericht op klachtenvermindering, zodat uw conditie verbetert en lichamelijke klachten afnemen. In de andere twee fasen wordt gewerkt aan het ombuigen van disfunctionele gedachten die de symptomen in stand houden naar een meer realistische en functionele kijk op uw situatie, en het aanleren van vaardigheden om in de toekomst beter met stress-situaties om te kunnen gaan.
U kunt ook kiezen voor bewegingstherapie, wandeltherapie en/of creatieve therapie, al naar gelang welke therapie het beste bij u past en waar u het meeste baat bij heeft.